اثرات رعدوبرق بر پریشیدگی‌های یون‌سپهری منطقه تهران
عنوان دوره: هجدهمین کنفرانس ژئوفیزیک ایران
کد مقاله : 1266-NIGS
نویسندگان
چکیده
مقاله حاضر در راستای بررسی برهمکنش برخی پدیده‌های جو پایین ازجمله طوفان‌های تندری بر جو بالا مخصوصاً لایه یون‌سپهر است. سازوکارهای انتقال اثرات جو پایین به جو بالا کامل شناخته‌شده نیست ولی تاکنون دو سازوکار عمده برای چنین برهمکنش‌هایی پیشنهاد شده است. نقش امواج گرانی در انتقال تکانه در تراز بحرانی نزدیک به میان‌ایست ازیک‌طرف و تخلیه الکتریکی جو بالا از طرف دیگر، دو سازوکار محتمل است. در این پژوهش از داده‌های ایستگاه یونوسوند موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران و داده‌های همدیدی منطقه، جهت مشخص کردن ساعت-های رخداد طوفان استفاده‌شده است. افزایش مشهود لایه Es در هنگام وقوع رخدادی از طوفان رعدوبرق مشاهده شد. تغییرات محتوای کلی الکترون قائم (VTEC) با رخداد طوفان همرفتی نیز بررسی شد. نتایج حاصل از آن در بازه زمانی موردمطالعه، نشان‌دهندۀ افزایش قابل‌توجه بیشینۀ روزانۀ VTEC در زمان وقوع این طوفان همرفتی است. همچنین همبستگی بالای فرکانس بحرانی لایه F2 با VTEC مبین دقت و صحت مقادیر استخراج شده‌است.
کلیدواژه ها
Title
Lightning Effects on Ionospheric Anomalies in Tehran Area
Authors
Abstract
The interaction between lower and upper atmospheric phenomena such as thunderstorm activity with ionospheric anomaly is investigated in this study. The impact of such interaction is not fully understood but there are two main probable mechanisms include momentum deposition of gravity waves near mesopause and electrical discharges of upper atmospheric lightning. In this study, Ionosonde data of Geophysics Institute of the University of Tehran and synoptic data are used to identify the convective storms and corresponding interaction. In addition, a monthly and daily change in Vertical Total Electron Content (VTEC), which was processed from Tehran's GPS station, is also used. The results show increases in daily maximum VTEC and sporadic E layer frequency during the convective storm. A high correlation between f2 critical frequency and VTEC confirms the validity of results.
Keywords
GPS, Lightning, Thunderstorm, VTEC, Ionosphere, upper atmosphere